Internet to baza wiedzy praktycznie na każdy temat. Można w nim znaleźć odpowiedzi na nurtujące nas pytania. Wciąż publikowane są nowe treści i artykuły. Dlatego pisząc różne teksty należy mieć pewność, że nie będą one plagiatem. Warto wiedzieć czym tak właściwie jest plagiat oraz w jaki sposób można go wykryć.
Czym jest plagiat?
Plagiat to pojęcie tożsame z kradzieżą. Dotyczy ono duchowego dorobku osoby trzeciej. Popełniając plagiat przypisujemy sobie słowa innych osób. Jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby w swojej pracy zacytować słowa kogoś innego. Trzeba jednak wiedzieć w jaki sposób to zrobić, aby działać w zgodzie z prawem.
Warto także zaznaczyć, że plagiat może przyjąć bardzo różne formy. Nie dotyczy on tylko jawnego kopiowania czyichś treści, ale także tłumaczenia lub argumentowania bez podawania konkretnych źródeł.
Wyróżnić można dwa rodzaje plagiatu w Internecie:
- jawny – kiedy przywłaszcza się dany utwór w całości,
- ukryty – część zapisów z danego artykułu jest uznane za plagiat lub dana treść została przepisana innymi słowami jednak przy zachowaniu identycznego zamysłu jak miał autor.
Jak pisać i publikować w Internecie żeby uniknąć plagiatu?
Można stosować różne zabiegi i rozwiązania, które uchronią autora tekstu przed popełnieniem plagiatu. Przede wszystkim pisząc jakikolwiek tekst, warto stosować przypisy, które pozwolą na oznaczenie autora przywołanych fragmentów. Nie będzie wtedy wątpliwości do kogo należą prawa do konkretnego tekstu. W żadnym wypadku, zaznaczenie, że konkretne argumenty, zdania czy wnioski są cytatem nie sprawia, że tekst jest mniej wartościowy w oczach czytelników. Wręcz przeciwnie: jeśli pokaże się w tekście, że dany problem został rozpatrzony posiłkując się spostrzeżeniami różnych autorów to znaczy, że wartość tekstu jest znacznie wyższa i jego autor naprawdę zagłębił się w temat.
Kolejnym zabiegiem jest umiejętne przekształcanie zdań tak, aby brzmiały inaczej. W tym celu można zmienić szyk lub stosować synonimy. Trzeba jednak postępować bardzo ostrożnie, ponieważ najnowocześniejsze programy antyplagiatowe mogą wykryć tego typu działanie, a nawet prześwietlić tekst pod względem znaczeniowym.
Oczywiście, aby uniknąć plagiatu, trzeba nad tekstem pracować bardzo rzetelnie. Każde pójście na łatwiznę może się obrócić przeciwko autorowi. Dobrym pomysłem jest sprawdzenie kilku źródeł i dokładany research. Warto także znaleźć dobrze działający program antyplagiatowy i przed publikacją artykułu sprawdzić jego treść. Jeśli tekst przejdzie pozytywnie kontrolę plagiatową, można mieć pewność, że jest oryginalny.
Konsekwencje plagiatowania
Czasem może się wydawać, że powielenie czyichś treści to rozwiązanie to rozwiązanie, które pozwala o wiele szybciej i prościej zrealizować dany temat i stworzyć teksty. Oszczędność czasu i wysiłku to kusząca wizja, jednak jej skutki mogą być naprawdę niekorzystne.
Przede wszystkim, nawet jeśli uważa się, że czyjś tekst w niewielkim stopniu został powielony to nikt się nie zorientuje, ponieważ w Internecie można znaleźć tak dużo artykułów, że zebranie dwóch takich samych jest bardzo trudne. Niestety tak jak już wspomniano, nowoczesne programy atyplagiatowe są czułe nawet na najmniejsze podobieństwa między artykułami.
Konsekwencją plagiatowania są przede wszystkim kary, które mogą zostać nałożone przez wyszukiwarkę np. filtry blokujące, blokady na danych portalach, czy po prostu brak zaufania ze strony czytelników oraz zleceniodawców. Plagiatowanie wiąże się także z ponoszeniem odpowiedzialności karnej. Wszystko zależy od tego jak poważne jest wykroczenia, jednak zgodnie z przepisami przywłaszczenie sobie autorstwa danego utworu lub jego części polega karze grzywny, ograniczenia wolności lub nawet pozbawienia wolności do 3 lat. Jak widać, skutki bezprawnego korzystania z czyichś treści mogą być naprawdę duże.
W jaki sposób cytować?
Chcąc się ustrzec przed plagiatem trzeba także nauczyć się cytować. Niektóre formy wypowiedzi jak np. praca dyplomowa mają określone konkretne wymogi, które trzeba wziąć pod uwagę podczas pisania. Konkretne wydawnictwa czy zleceniodawcy także mają określone swoje zasady pisania. Zazwyczaj jednak przypis powinien zawierać takie informacje jak: imię oraz nazwisko autora, tytuł publikacji, z której pochodzi sany fragment, numer strony czy rozdziału, na którym się bazowało, rok oraz miejsce wydania książki lub adres strony internetowej oraz data korzystania z niej. W ten sposób nie będzie wątpliwości skąd pochodzą dane informacje oraz kto jest ich autorem.
Czasem, ktoś pod swoją pracą pisze, że źródłem jest Internet już np. Wikipedia albo Interia.pl. Takie oznaczenie nie znaczy praktycznie nic. Przypisy muszą być bardziej szczegółowe. Ponadto warto wspomnieć, że nie tylko artykuły mają swoich autorów, których trzeba oznaczyć przy cytowaniu. Także zdjęcia, wykresy czy ilustracje, których nie stworzy się samodzielnie, powinny zostać dokładnie opisane.
Czasem trudno znaleźć bliższe informacje dotyczące autora, w takich sytuacjach należy zapisać wszystkie dane jakie uda się ustalić np. Nick i adres strony, z której coś pochodzi. Powszechna zasada głosi, że lepiej podać mniej informacji na temat źródła niż w ogóle.
Korzystanie z cudzych pomysłów
Korzystanie z cudzych pomysłów samo w sobie nie jest plagiatem. Wiele przydatnych informacji na ten temat, można znaleźć w art. 1 ustawy Prawo autorskie. Określono tam, że przedmiotem prawa autorskiego jest przejaw twórczości, która ma charakter indywidualny sformułowany w różnych postaciach.
Ustawodawca określa, że o plagiacie może być mowa szczególnie w przypadku takich utworów jak”
- artykuły słowne,
- prace plastyczne,
- prace lutnicze,
- fotografie,
- wzornictwo przemysłowe,
- prace architektoniczne,
- prace muzyczne oraz sceniczne,
- prace audiowizualne.
Nie są to oczywiście wszystkie możliwości, jednak przede wszystkimi powyższe rodzaje twórczości należy wziąć pod uwagę. Posiłkując się jednak jedynie na pomyśle innego twórcy, autor nie naraża się na konsekwencję prawną.
Plagiat w Internecie to nic innego jak przywłaszczenie sobie treści, której autorem jest ktoś inny i potraktowanie jej jako własna. Aby ustrzec się przed tego typu praktykami, warto przede wszystkim pamiętać o prawidłowych przypisach. Z kolei inspirowanie się dziełami innych nie jest naruszeniem prawa. Aby mieć pewność, czy dany tekst, który chce się opublikować w Internecie nie jest plagiatem, można wkleić fragment w wyszukiwarkę i zobaczyć, czy pokażą się wyniki z podobną treścią lub skorzystać z programu antyplagiatowego.
